قدس آنلاین- شرکت‌های تولید و توزیع دارو در کشور مثل سایر بخش‌های جامعه با مشکلات و چالش‌های متعددی روبهرو هستند، اما یکی از مهم‌ترین آن‌ها کمبود نقدینگی است؛ مشکلی که البته عمدتاً ریشه در مطالبات این شرکت‌ها از سازمان‌های بیمه گر دارد. شرکت‌های پخش دارو و داروخانه‌ها حدود ۵/۷ هزار میلیارد تومان از شرکت‌های بیمه‌ای طلبکارند و همین طلب سنگین سبب شده تا آن‌ها و شرکت‌های تولید دارو دچار چالش جدی شوند.
به باور کارشناسان و مسئولان، در صورت حفظ وضعیت موجود و تداوم کمبود نقدینگی به احتمال قوی در آینده نه چندان دور روند تولید و تأمین دارو کاملاً مختل می‌شود و حیات شرکت‌های تولید و توزیع دارو به خطر می‌افتد.
البته سال پیش دولت و مجلس شورای اسلامی با تخصیص ۸۰۰ میلیارد تومان به سازمان بیمه سلامت تلاش کرد تا با پرداخت بدهی این بیمه به داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش، حداقل بخشی از مشکل یاد شده را حل کند، اما این حربه نیز چاره ساز نشد و طولی نکشید که بدهی این بیمه و سایر سازمان‌های بیمه گر به داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها به بیش از رقم‌های قبلی رسید.
• چرخه دارویی فلج می‌شود
رئیس انجمن دارو سازی ایران نپرداختن مطالبات داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش از سوی بیمه‌ها را همچنان بزرگ‌ترین چالش شرکت‌های دارویی می‌خواند و به قدس می‌گوید:این موضوع روی زنجیره تولید دارو تأثیر گذاشته است.
دکتر محمد باقر ضیاء نسبت به فلج شدن چرخه تولید دارو به دلیل پرداخت نکردن مطالبات داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش هشدار می‌دهد و می‌گوید: دولت و مجلس هرچه زودتر باید در این ارتباط چاره‌ای بیندیشند.
وی از ضعف صادرات محصولات دارویی به عنوان یکی دیگر از مشکلات شرکت‌های داروسازی یاد می‌کند و می‌گوید: با وجود اینکه داروهای تولیدی ایران از کیفیت مناسبی برخوردار است، اما به دلیل مسائل سیاسی و مشکلاتی که در بازاریابی وجود دارد، حجم صادرات دارویی ما در مقابل واردات بسیار پایین است که در این زمینه باید تلاش بیشتری شود.
دکتر مهدی سجادی دبیر انجمن داروسازی ایران نیز علاوه بر کمبود نقدینگی به مشکلات شرکت‌های داروسازی در تهیه مواد اولیه اشاره می‌کند و می‌گوید: از آنجا که سازمان‌های بیمه گر مطالبات داروخانه‌ها را به موقع پرداخت نمی‌کنند، زنجیره تولید دارو از تأمین مواد اولیه تا پخش دارو دچار چالش شده به همین دلیل در حال حاضر برخی از شرکت‌ها نمی‌توانند به آسانی مواد خام و اولیه تولید دارو را تهیه کنند.
• بودجه برای پژوهش نداریم
دکتر رهبرمژدهی آذر، رئیس سابق انجمن داروسازی ایران اما جدا از کمبود نقدینگی و ضعف در صادرات محصولات دارویی به مسائل و مشکلات شرکت‌های داروسازی در بخش پژوهش و تحقیقات می‌پردازد و به قدس می‌گوید: کمبود نقدینگی سبب شده تا شرکت‌های تولیدی بودجه کافی برای بخش تحقیقات خود اختصاص ندهند در نتیجه نتوانند نوع آوری یا محصولات جدید داشته باشند.
اگرچه به نسبت سایر حرفه‌ها امنیت شغلی داروسازان در حال حاضر تأمین است اما با توجه به تعداد دانشجویان رشته داروسازی در سه، چهار سال آینده با سیل داروسازان بیکار مواجه می‌شویم؛ مگر اینکه از هم اکنون به فکر چاره باشیم. وی با اشاره به اینکه نبود نوآوری در تولید به معنی شکست و دورشدن از رقابت با شرکت‌های داروسازی بین المللی است، می‌افزاید: صنایع داروسازی ما به علت تخصیص ندادن بودجه کافی به بخش پژوهش، نوآوری مناسبی ندارند و این موضوع آن‌ها را از رقابت ناتوان کرده است؛ بنابر این نمی‌توانند براحتی در کشورهای دیگر حضوری پررنگ داشته باشند.
وی ارزش صادرات دارویی ایران را ۱۰۰۰ میلیارد تومان از مجموع ۱۴ هزار میلیارد تومان داروی تولید شده عنوان و تصریح می‌کند: این رقم به نسبت میزان واردات دارویی بسیار ناچیز است. در واقع اگرچه فقط پنج درصد محصولات دارویی را وارد می‌کنیم اما از لحاظ ریالی ارزش آن‌ها با کل هزینه هایی که برای تولید ۹۵ درصد اقلام دارویی که در کشور تولید می‌شوند، برابری می‌کند.
وی در ادامه از نبود فروش اعتباری مواد اولیه توسط شرکت‌های خارجی خبر می‌دهد و می‌گوید: برخلاف گذشته خرید اعتباری و مدت دار از شرکت‌های خارجی قطع شده و شرکت‌های ما از سال ۹۲-۹۱ باید پول مواد مورد نیازشان را نقدی پرداخت کنند که این امر در توان برخی از شرکت‌های ما نیست.
پدر داروسازی ایران همچنین نگاهی به دانشجویان داروساز می‌اندازد و می‌گوید: اگرچه به نسبت سایر حرفه‌ها امنیت شغلی داروسازان در حال حاضر تأمین است اما با توجه به تعداد دانشجویان رشته داروسازی در سه، چهار سال آینده با سیل داروسازان بیکار مواجه می‌شویم؛ مگر اینکه از هم اکنون به فکر چاره باشیم.
• کاهش اقلام داروهای تولیدی
با این همه پرسش اساسی این است که پرداخت نکردن مطالبات داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش از سوی بیمه چه تأثیری روی کیفیت و کمیت تولید دارو می‌گذارد؟
دکتر وحید محلاتی، نایب رئیس انجمن شرکت‌های صنعت پخش دارو و مدیر عامل شرکت پورا پخش در پاسخ به این پرسش قدس می‌گوید: ۷۰ درصد گردش مالی داروخانه مربوط به بیمه هاست، از این رو نقش عمده‌ای در چرخه تولید دارو ایفا می‌کنند و اگر بدهی شان را پرداخت نکنند قطعاً روی کمیت تولید دارو تأثیر منفی می‌گذارند و در آینده شاهد کاهش اقلام داروهای تولیدی خواهیم بود.
وی با تأکید بر اینکه کمبود نقدینگی تاکنون روی کیفیت تولیدات دارویی تأثیر منفی نگذاشته است، می‌افزاید: اما با تداوم وضعیت موجود، شاید این موضوع در درازمدت روی کیفیت هم تأثیر منفی بگذارد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر شرکت‌های پخش ۵/۳ هزار میلیارد تومان از بیمه‌ها طلب دارند، تصریح می‌کند:این درحالی است که این شرکت‌ها با توجه به افزایش و جهش قیمت ارز در سال ۹۱ و گران شدن دارو در بازار به دو برابر رقم یاد شده برای ادامه فعالیتشان نیاز دارند.
• خرید اعتباری مشکل شرکت‌های تولید کننده دارو
دکتر مهدی پیر صالحی، معاون طرح و برنامه سازمان غذا و دارو نیز به قدس می‌گوید: شرکت‌های داروسازی تمام سعی خود را می‌کنند تا به اصول تولید پای بند باشند بر همین اساس تا کنون کمبود نقدینگی روی کمیت تأثیر گذاشته نه روی کیفیت اما اگر همچنان مطالبات داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش پرداخت نشود و ما شاهد گران شدن مواد اولیه و افزایش نیافتن قیمت داروها باشیم، آن وقت احتمال تهیه مواد اولیه ارزان‌تر و تولید داروهای کم کیفیت‌تر وجود دارد.
*دکتر ایرج حریرچی، قائم مقام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اما نظر دیگری دارد و به قدس می‌گوید:با توجه به مکانیزم خود کنترلی شرکت‌های داروسازی و تعهدی که آن‌ها در قبال جامعه دارند، مطمئن هستیم که فشار کمبود نقدینگی بر کیفیت داروهای تولیدی تأثیر منفی نخواهد داشت هرچند که این نگرانی بالقوه وجود دارد.
وی در همین زمینه می‌افزاید: البته کمبود نقدینگی روی بودجه تحقیقات و نوسازی شرکت‌های دارویی تأثیرگذار است که امیدواریم در دولت دوازدهم این مشکلات بر طرف شوند.
دکتر خالقی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به نقش سازمان‌های بیمه گر و دولت در نپرداختن مطالبات داروخانه‌ها که روی چرخه تولید دارو تأثیر منفی گذاشته است، به قدس می‌گوید: دولت دوازدهم بایدعلاوه بر برطرف کردن مشکل بدهی بیمه‌ها به داروخانه ها، سرمایه گذاری در حوزه دارو را به صورت جدی دنبال کند؛ چرا که ایران در این زمینه ظرفیت‌های زیادی برای حضور در عرصه جهانی دارد.
نظر شما